Oosterse hop

Oosterse hop is een klimplant, oorspronkelijk afkomstig uit Azië en in Europa geïntroduceerd als sierplant. Door verspreiding via zaden en door dumping is de plant in de natuur terecht gekomen. De plant kan dichte bestanden vormen waardoor inheemse planten- en diersoorten worden verdrongen. Bomen en struiken kunnen helemaal overwoekerd worden. Oosterse hop komt in Nederland niet in de natuur voor en de kans op vestiging is klein omdat de zomertemperaturen hier te laag zijn. De soort staat op de Unie-lijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten.

Hoe herken ik Oosterse hop?

Oosterse hop (Humulus scandens) is een eenjarige klimplant. De stengels zijn vertakt, zeshoekig, en winden zichzelf met de klok mee rond stammen en takken. De stengels variëren in lengte tussen 0,5 m en 5,0 meter, maar kunnen soms ook lengtes tot 11 meter bereiken. De bladeren zijn lichtgroen, tegenoverstaand en handvormig met 5 tot 7, soms 9 lobben. De bladranden zijn getand met aan de onderkant stijve stekelige haren op de aderen. De plant is tweehuizig, dat wil zeggen dat er mannelijke en vrouwelijke planten zijn. Mannelijke bloeiwijzen vormen een rechtopstaande vertakte pluim van ca. 15-25 cm. Vrouwelijke bloeiwijzen zijn kegel- tot eivormig en 7 tot 10 mm groot. De hangende vruchten zijn groen, kegel- of eivormig tot langwerpig.

Oosterse hop kan gemakkelijk verward worden met inheemse hop (Humulus lupulus). Kenmerkende verschillen zijn dat de stengels van Humulus lupulus vierkant zijn in plaats van zeshoekig en de bladeren donkergroen met 3 tot 5 lobben (zie ook onderstaande foto). Oosterse hop lijkt op andere soorten, kijk hier voor de look-a-likes.

Klik op de afbeeldingen om ze te vergroten.

Herkomst – Waar komt Oosterse hop vandaan?

Oosterse hop is oorspronkelijk afkomstig uit Azië (China, Taiwan, Japan, Korea, oostelijk Rusland en Vietnam). De plant groeit vooral op (kale) oevers, maar ook op vochtige, verstoorde gronden, zoals wegbermen, verlaten velden, bosranden en boomgaarden.  

Verspreiding – Waar komt Oosterse hop voor?

In Europa heeft Oosterse hop zich in de natuur gevestigd in Frankrijk, het westen van Hongarije, en het noorden van Italië. De verwachting is dat plant zich kan ook kan vestigen in Bulgarije, Duitsland, Griekenland, Kroatië, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije en Spanje. Behalve enkele meldingen van individuele planten is vestiging in de Nederlandse natuur niet waarschijnlijk omdat de zomertemperaturen hier te laag zijn. Ook bij toekomstige klimaatscenario's ligt vestiging in Nederland niet voor de hand.

Verspreiding Oosterse hop over Nederland

Risico’s - Wat zijn de problemen?

Oosterse hop is in Europa als sierplant geïntroduceerd. Door verspreiding via zaden of door dumping is de plant in de natuur terecht gekomen. In gebieden waar Oosterse hop zich invasief gedraagt, vormt het dichte bestanden waardoor inheemse planten en ook diersoorten worden verdrongen. Bomen en struiken kunnen helemaal overwoekerd worden.

Preventie - Hoe voorkom je verdere verspreiding?

Oosterse hop komt in Nederland niet voor en de kans op vestiging klein. Toch is het goed om waakzaam te zijn en te voorkomen dat de soort zich hier toch vestigt en verder verspreid. In dat kader is het belangrijk waarnemingen door te geven. Toch Oosterse hop gezien? Geef je waarneming dan door via de NOVA-app of Waarneming.nl.

Beheersing en bestrijding – Welke methoden zijn er?

Planten kunnen op elk moment van het jaar met de hand worden uitgetrokken, maar het meest effectieve tijdstip is het late voorjaar of de vroege zomer, vóór de zaadvorming. Verwijdering van klimmende stengels is niet nodig, alleen de ondergrondse delen is voldoende. Als er zaden aanwezig zijn op het moment van verwijderen, vermijd dan verplaatsing van plantmateriaal over het terrein.

Het duurt ongeveer drie jaar voordat volledige verwijdering van de planten en uitputting van de zaadbank is gerealiseerd. Gedurende drie jaar meerdere keren per jaar maaien kan jonge populaties onder controle houden, maar is onvoldoende om al gevestigde populaties helemaal weg te krijgen. Het maaisel moet na afloop verzameld en zorgvuldig afgevoerd worden om verspreiding via zaden naar andere gebieden te voorkomen.

Wet & Regelgeving - Welke regels en protocollen zijn van toepassing?

Oosterse hop (Humulus scandens) staat op de Unie-lijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten. Dat betekent dat er een Europees verbod van kracht is op bezit, handel, kweek, transport en import van de soort. Daarnaast geldt voor lidstaten de plicht om in de natuur aanwezige populaties op te sporen en te verwijderen. En als dat niet lukt, om de populatie zodanig te beheren dat verspreiding en schade zoveel mogelijk wordt voorkomen.

Oosterse hop die in een (botanische) tuin staat, mag blijven staan, maar de plant mag zich niet vermeerderen en verspreiden. Het verwijderen van planten is de meest effectieve maatregel om verspreiding naar de omgeving te voorkomen.

Waar vind ik meer informatie?

Leadfoto: Guillaume Fried via https://gd.eppo.int/

Gepubliceerd 5 december 2023